تحرير دفاتر
مطابق نص قانون ماليات ، ميزان ماليات محاسبه شده براي مشاغل ( به جز كسبه خرد) در قوانين جمهوري اسلامي ايران ، با استناد به تحرير دفاتر قانوني آن ها انجام مي پذيرد و اشخاص حقوقي و تجار ملزم به ارائه و تحرير دفاتر مي باشند . اين دفاتر ميزان كاركرد مالي يك مجموعه ، مقدار سود و زيان در يك دوره ۱ ساله و تراز نامه آن را نشان مي دهند . دفاتر قانوني به ۴ دسته دفتر روزنامه ، دفتر كل ، دفتر دارايي و دفتر كپيه تقسيم بندي مي شوند . دفتر روزنامه در واقع دفتريست كه كسبه از ديرباز به صورت سنتي آن ها پر مي كردند كه در آن ميزان مبالغ ورودي و خروجي روزانه ، نام اشخاصي كه با آن ها معامله اي داشتند و گاها ورود و خروج اجناس را در آن درج مي كردند . دفتر كل نيز در حسابداري هاي سنتي مورد استفاده قرار مي گرفته است و با توجه به حجم نه چندان زياد مبادلات مالي ، نگارش آن خيلي دشوار نبوده و توسط خود فرد پر مي شده است . اساس كار آن نيز ورود اطلاعات به صورت هفتگي براي هر شخصيت بطور جداگانه بوده است . بدينگونه كه هر صفحه از دفتر مربوط به يكي از اشخاص حقيقي و حقوقي بوده است و با به روز رساني هفتگي ميزان بدهكاري يا بستانكاري فرد مشخص مي گشت. در دفتر كل مقدار عددي هر فاكتور و تاريخ وقوع آن نيز ذكر مي گردد . دفاتر دارايي و كپيه نيز دفاتري هستند كه اشخاص موظف به پر كردن آن ها بطور ساليانه مي باشند و در آن ميزان دارايي هاي منقول و غير منقول ، ديون و مطالبات ، مراسلات ، مخابرات و صورت حساب هاي صادره خود را به تفصيل ذكر كنند .
امروزه دفاتر فوق الذكر بايد از سوي اداره ثبت ، شماره گذاري ، امضا و پلمپ شوند و هر چند كليات آن مانند قبل مي باشد اما با توجه به زياد شدن حجم كار ، معاملات و فاكتورها ، تعدد اقلام و اجناس ، راه هاي پرداختي گوناگون و … ، اين امور به دستان حسابرس و حسابدار سپرده مي شود كه انجام اين عمل را با كمك برنامه هاي نرم افزارهاي حسابداري محقق مي كنند. پس از تحرير دفاتر (بدون خط خوردگي ، قلم گرفتگي و تراشيدگي) ، در پايان سال مالي به همراه اظهار نامه تحويل اداره ماليات مي شود كه به آن خود اظهاري مي گويند و در صورت عدم ارائه دفاتر قانوني يا عدم تحرير دفاتر ، مودي بنا به ماده ۹۷ قانون ماليات – بند ۳ علي الراس تشخيص داده خواهد شد .
لازم به ذكر است كه ارائه دفاتر حتي براي شركت هاي تازه تاسيس نيز الزاميست و در صورتي كه فعاليت و تحرير دفاتر نداشته اند موظف به ارسال دفاتر خالي و عدم فعاليت هستند . عدم تحرير دفاتر پلمپ يا عدم درج كد اقتصادي ، عدم صدور صورتحساب ها ، استفاده از كد اقتصادي ديگران و بالعكس مشمول جريمه مي شود . براي سهولت دفتر نويسي نيز ، طبق ماده ۱۱ قانون ماليات ، موديان مي توانند هزينه ها و درآمدهاي مشابه را در يك رديف ثبت نمايند و جزئيات آن را در قسمت شرح دفتر بازگو نمايند . در صورت وجود مستندات نيز مودي موظف است كه آن ها را به نوعي به دفاتر الصاق كند كه قابل بررسي و پيگيري باشد . از مهمترين مواردي كه در تحرير دفاتر قانوني بايد مد نظر داشت تسلط به مفهوم بدهكار و بستانكار ، تاريخ ، شرح رويداد هاي مالي ، ارجاع هر رديف دفتر روزنامه به دفتر كل با كمك ستون عطف و بلعكس .
برچسب: حسابداري، خدمات حسابداري،